Inhalatiesteroïden worden vaak gebruikt als onderdeel van de behandeling van chronisch obstructieve longziekte (COPD). Ze worden voorgeschreven om ontstekingen in de luchtwegen te verminderen en symptomen zoals kortademigheid en hoesten te beheersen. Hoewel inhalatie-steroïden effectief zijn gebleken bij de behandeling van astma, lijken ze minder effectief te zijn bij COPD.

COPD wordt gekenmerkt door een mix van chronische bronchitis en emfyseem, waarbij er sprake is van vernauwing van de luchtwegen en schade aan de longblaasjes. In tegenstelling tot astma, waar ontsteking een belangrijke rol speelt, wordt COPD gekenmerkt door een combinatie van ontsteking, vernauwing en structurele veranderingen in de longen. Deze complexe aandoening maakt de behandeling van COPD uitdagend.

Verschillende klinische onderzoeken hebben aangetoond dat inhalatie-steroïden bij COPD mogelijk niet hetzelfde gunstige effect hebben als bij astma. Bij sommige COPD-patiënten hebben inhalatie-steroïden weinig invloed op de longfunctie, symptomen of het verminderen van exacerbaties (plotselinge verergering van symptomen). Dit betekent echter niet dat inhalatie-steroïden volledig ineffectief zijn bij COPD.

Wat is COPD? In Nederland hebben ruim 320.000 mensen de chronische longziekte COPD. Deze ziekte komt meestal voor bij mensen ouder dan 40 jaar en vrijwel uitsluitend bij (ex)-rokers. Rook of stofdeeltjes veroorzaken een langdurig aanhoudende (chronische) ontsteking van het slijmvlies in de luchtwegen. Typisch voor COPD is verder het optreden van exacerbaties. Een exacerbatie is een plots optredende verergering. Patiënten herstellen nooit volledig van een exacerbatie: er zal altijd een blijvende verergering van de situatie optreden. Exacerbaties zorgen voor een vergroot risico op ziekenhuisopnames en overlijden. Bij de behandeling van COPD is het voorkomen van exacerbaties daarom erg belangrijk.

In een onderzoek, dat een jaar duurde en waaraan bijna 2.500 COPD-patiënten deelnamen, werd gekeken naar het risico op exacerbatie. De helft van de patiënten bleef twee verschillende luchtwegverwijders en een ontstekingsremmend geneesmiddel door gebruiken. De andere helft stopte met de ontstekingsremmer, maar bleef de twee luchtwegverwijders wel gebruiken. Na een jaar bleek er geen verschil tussen beide groepen in de mate waarin er exacerbaties voorkwamen.

Het toevoegen van ontstekingsremmende inhalatie-steroïden aan de medicatie van COPD-patiënten lijkt dus geen effect te hebben. Bij COPD-patiënten die deze medicijnen wél gebruiken, zou overwogen kunnen worden hiermee te stoppen. De onderzoekers van deze studie doen de aanbeveling niet abrupt met de inhalatie-steroïden te stoppen, maar geleidelijk over een periode van drie maanden het gebruik af te bouwen.

Het is belangrijk op te merken dat inhalatie-steroïden niet voor alle COPD-patiënten hetzelfde effect hebben. Sommige patiënten kunnen wel baat hebben bij inhalatie-steroïden, vooral wanneer er sprake is van een gelijktijdige astma-component of een specifiek subtype van COPD dat meer ontstekingsgevoelig is. Bovendien kunnen inhalatie-steroïden in combinatie met andere medicijnen, zoals langwerkende luchtwegverwijders, nog steeds een rol spelen in het beheersen van symptomen bij bepaalde patiënten.

Het is ook belangrijk om te benadrukken dat de behandeling van COPD multidimensionaal is en niet alleen afhankelijk is van inhalatie-steroïden. Andere behandelingsmogelijkheden zijn onder andere langwerkende luchtwegverwijders, fysiotherapie, lichaamsbeweging, stoppen met roken en het vermijden van triggers zoals luchtvervuiling. Het samenstellen van een individueel behandelplan in overleg met een arts is van cruciaal belang.