Tot nu toe al 85 bomen geplant 
De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor de intolerantie voor gluten die niet-coeliakie gerelateerde glutensensitiviteit (NCGS), of kortweg glutensensitiviteit (GS) wordt genoemd. Gluten wordt gezien als de boosdoener van vele klachten. Welke feiten zijn bewezen en wat is nog onbekend en moet glutensensitiviteit worden gezien als een modeverschijnsel of een echte aandoening?
Wat is glutensensitiviteit?
Gluten is een eiwit die in vele graansoorten zit, zoals tarwe, rogge, gerst, spelt, teff en haver. Harde tarwe of durum heeft een bijzonder hoog glutengehalte. De meeste pastaproducten worden van deze tarwesoort gemaakt. Gluten is een belangrijk bestanddeel in granenmeel, omdat het elasticiteit en samenhang geeft aan de producten die van het meel gemaakt worden. Bij het broodbakken is het gluten verantwoordelijk voor het vasthouden van het vrijkomende gistingsproduct koolstofdioxide in het deeg, waardoor het brood kan rijzen. In de vegetarische keuken wordt gekookt gluten vanwege zijn stevigheid wel als imitatie vlees gebruikt.
Gluten wordt onderverdeeld in twee groepen eiwitten, de glutenine en de gliadines. Alleen de gliadines zijn verantwoordelijk voor gluten-intolerantie. Granen met weinig tot geen van deze gliadines, zoals rijst, maïs en teff bevatten wél glutenines, maar kunnen toch gegeten worden door mensen met glutenintolerantie. De naamgeving glutenvrij is in dit kader dus echter onjuist.
Glutensensitiviteit kan leiden tot chronische aandoening
Intolerantie voor gluten kan leiden tot coeliakie, ook wel glutenenteropathie genoemd. Deze chronische darmaandoening leidt tot een beschadiging van het darmslijmvlies en opnameproblemen van voedingsstoffen door de darm in het bloed. De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor de intolerantie voor gluten die niet-coeliakie gerelateerde glutensensitiviteit (NCGS), of kortweg glutensensitiviteit (GS) wordt genoemd.
Bij deze aandoening komen voornamelijk op het prikkelbaredarmsyndroom lijkende darmklachten voor, zoals winderigheid, af en toe diarree afgewisseld met af en toe obstipatie, onverklaarbare buikklachten en chronische vermoeidheid. De klachten worden geassocieerd met het gebruik van gluten. De voor coeliakie kenmerkende en specifieke antilichamen en de vernietiging van de darmvlokken in de dunne darm zijn afwezig. Het onderzoek naar glutensensitiviteit is tot nu toe beperkt, maar er zijn verschillende wetenschappelijke studies die een verband tussen gluteninname en darmklachten bij patiënten zonder coeliakie aantonen.
Lezers van dit artikel kochten ook:
Gluten Hype of hysterie?
Bij ongeveer 1 op de 200 Nederlanders is door glutenintolerantie veroorzaakte coeliakie aangetoond. Inmiddels eten in Australië en de Verenigde Staten al tientallen procenten van de mensen glutenvrij door onder andere successtory’s van tennisser Novak Djokovic en Oprah Winfrey. Ook in Nederland is er veel belangstelling voor de vermeende schadelijke effecten van tarwe en gluten, getuige het succes van het anti-gluten dieetboek Broodbuik.
Of gluten naast de ernstige darmziekte coeliakie ook andere (darm)klachten veroorzaken is niet bewezen. Maag-darm-leverartsen schatten dat misschien 2 á 3 procent van de Nederlandse bevolking sensitief voor gluten is en baat zou kunnen hebben bij een glutenvrij dieet. Volgens MDL-artsen gaan veel mensen met darmklachten nu echter mee in de hype en volgen een glutenvrij dieet, terwijl dat voor hen geen gezondheidswinst oplevert. Een glutenvrij dieet volgen zonder medische noodzaak en zonder goede specialistische begeleiding zou zelfs schade kunnen opleveren, omdat in glutenbevattende granen zoals tarwe of spelt juist heel veel gezonde bouwstoffen en vezels zitten. Naar een duidelijke test die kan aantonen bij welke mensen de darmklachten worden veroorzaakt door glutensensitiviteit wordt nog gezocht.
Glutenvrije producten
Wanneer je glutenvrij wilt eten is dat niet makkelijk. In veel producten zit gluten ‘verborgen’ om de eigenschappen van het product te verbeteren. Zelfs in geneesmiddelen en cosmetica worden soms glutenbevattende ingrediënten gebruikt. Wil je het gebruik van gluten niet volledig uitbannen, maar vooral verminderen, dan kun je denken aan glutenvrije brood- en pastaproducten.
Het is een mythe dat je zou afvallen van glutenvrije voeding. Wel is het zo dat veel producten die van nature gluten bevatten, zoals brood, pasta’s, koekjes en taart, ook veel calorieën bevatten. Door deze producten te vermijden kun je dus afvallen. Vervang je deze producten door glutenvrij brood, pasta of koek, dan zul je daardoor geen gewicht verliezen. Of de glutenvrije tussendoortjes net zo lekker zijn als de glutenbevattende, zul je zelf moeten proberen.
Glutenvrij assortiment bij Leef.nl
Bij Leef.nl verkopen we glutenvrije producten van merken als pain des fleurs, damhert en Ma Vie Sans. Ontdek ons volledige assortiment glutenvrije producten:
Glutenpil
Het Nederlandse chemiebedrijf DSM heeft plannen om in de loop van 2014 in de Verenigde Staten een ‘glutenpil’ als voedingssupplement op de markt te brengen. Dit middel, met de handelsnaam Tolerase G, bevat het enzym AN-PEP (Aspergillus niger prolyl endopeptidase), dat in staat is gliadine en glutenine, de intolerantie veroorzakende bestanddelen van gluten, in de maag af te breken. Wanneer het supplement in Europa op de markt wordt gebracht is nog onbekend. Het middel is niet bedoeld om een glutenvrij dieet te vervangen en ook niet om coeliakie te voorkomen of te behandelen, maar dient om de patiënt te beschermen wanneer deze zou kunnen worden blootgesteld aan het ongewild consumeren van een kleine hoeveelheid gluten.
